॥श्रीयोगयाज्ञवल्क्यसंहिता ॥

śrī-yoga-yājñavalkya-saṃhitā

Сборник по йоге Яджнявалкьи

Перевод с санскрита: Алексей Рыбаков

В девятой главе рассказывается про дхьяны: визуализацию различных божеств.

Перевод осуществляется благодаря вашим пожертвованиям.
Поддержите перевод здесь :
СберБанк(карта): 5469380030682461
Яндекс.деньги: 41001811480914
PayPal: sanskrt.srb@gmail.com

॥ अथ नवमोऽध्यायः ॥
atha navamaḥ adhyāyaḥ

atha – итак, navama – девятый, adhyāya – раздел

Итак, девятая глава.

याज्ञवल्क्य उवाच
yājñavalkyaḥ uvāca

yājñavalkya – Яджнявалкья, uvāca – сказал

Яджнявалкья сказал:

अथ ध्यानं प्रवक्ष्यामि शृणु गार्गि वरानने ।
ध्यानमेव हि जन्तूनां कारणं बन्धमोक्षयोः ॥१॥
atha dhyānam pravakṣyāmi śṛṇu gārgi vara-ānane
dhyānam eva hi jantūnām kāraṇam bandha-mokṣayoḥ

atha – эдак, dhyāna – созерцание, pravakṣyāmi – провозглашу, śṛṇu – слушай, gārgī – Гарги, vara–ānanā – прекраснолицая, dhyāna – созерцание, eva – же, hi – ведь, jantu – существо, kāraṇa – причина, bandha–mokṣa – связывание и освобождение

Теперь расскажу про дхьяну. Слушай, милоликая Гарги. Ведь именно дхьяна является причиной связывания и освобождения существ.

ध्यानमात्मस्वरूपस्य वेदनं मनसा खलु ।
सगुणं निर्गुणं तच्च सगुणं बहुशः स्मृतम् ॥२॥
dhyānam ātma-sva-rūpasya vedanam manasā khalu
saguṇam nirguṇam tat ca saguṇam bahuśaḥ smṛtam

dhyāna – созерцание, ātma–sva–rūpa – своя истинная форма, vedana – познание, manas – ум, khalu – непременно, saguṇa – с качествами, nirguṇa – без качеств, tat – то, ca – и, saguṇa – с качествами, bahuśaḥ – многообразно, smṛta – запомненный

Дхьяна, как известно, – это познание умом своей истинной формы. Она бывает с качествами и без качеств. С качествами бывает нескольких видов.

पञ्चोत्तमानि तेष्वाहुर्वैदिकानि द्विजोत्तमाः ।
त्रीणि मुख्यतमान्येषामेकमेव हि निर्गुणम् ॥३॥
pañca uttamāni teṣu āhuḥ vaidikāni dvi-ja-uttamāḥ
trīṇi mukhyatamāni eṣām ekam eva hi nirguṇam

pañca – пять, uttama – лучший, teṣu – в них, āhuḥ – сказали,  vaidika – ведические, dvi–ja–uttama – лучший из дваждырождённых, trīṇi – три, mukhyatama – самый главный, eṣām – у этих, eka – один, eva – же, hi – ведь, nirguṇa – без качеств

Лучшие из дваждырождённых называют среди них лучшими пять ведических. Три из них – самые главные. Без качеств только одна.

Перевод осуществляется благодаря вашим пожертвованиям.
Поддержите перевод любой суммой здесь :
СберБанк(карта): 5469380030682461
Яндекс.деньги: 41001811480914
PayPal: sanskrt.srb@gmail.com

मर्मस्थानानि नाडीनां संस्थानं च पृथक्पृथक् ।

वायूनां स्थानकर्माणि ज्ञात्वा कुर्वात्मवेदनम् ॥४॥

एकं ज्योतिर्मयं शुद्धं सर्वगं व्योमवलुदम् ।

अव्यक्तमचलं नित्यमादिमघ्यान्तवर्जितम् ॥५॥

स्थूलं सूक्ष्ममनाकारमसंस्पृश्यमचाक्षुषम् ।

न रसं न च गन्धाख्यमप्रमेयमनौपमम् ॥६॥

आनन्दमजरं नित्यं सदसत्सर्वकारणम् ।

सर्वाधारं जगद्रूपममूर्तमजमव्ययम् ॥७॥

अदृश्यं दृश्यमन्तःस्थं बहिर्स्थं सर्वतोमुखम् ।

सर्वदृक्सर्वतःपादं सर्वस्पृक् सर्वतःशिरः ॥८॥

ब्रह्म ब्रह्ममयोऽहं स्यामिति यद्वेदनं भवेत्॥

तदेतन्निर्गुणं ध्यानमिति ब्रह्मविदो विदुः ॥९॥

अथवा परमात्मानं परमानन्दविग्रहम् ।

गुरूपदेशाद्विज्ञाय पुरुषं कृष्णपिङ्गलम् ॥१०॥

ब्रह्म ब्रह्मपुरे चास्मिन्दहराम्बुजमध्यमे॥

अभ्यासात्सम्प्रपश्यन्ति सन्तं संसारभेषजम् ॥११॥

ह्रृत्पद्मेऽष्टदलोपेते कन्दमध्यात्समुत्थिते ।

द्वादशाङ्गुलनालेऽस्मिश्चतुरङ्गुलमुन्मुखे ॥१२॥

प्राणायामैर्विकासिते केसरान्वितकर्णिके ।

वासुदेवं जगन्नाथं नारायणमजं हरिम् ॥१३॥

चतुर्भुजमुदाराङ्गं शङ्खचक्रगदाधरम् ।

किरीटकेयूरधरं पद्मपत्रनिभेक्षणम् ॥१४॥

श्रीवत्सवक्षसं विष्णुं पूर्णचन्द्रनिभाननम् ।

पद्मोदरदलाभोष्ठं सुप्रसन्नं शुचिस्मितम् ॥१५॥

शुद्धस्फटिकसङकाशं पीतवाससमच्युतम् ।

पद्मच्छविपदद्वन्द्वं परमात्मानमव्ययम् ॥१६॥

प्रभाभिर्भासयद्रूपं परितः पुरुषोत्तमम् ।

मनसालोक्य देवेशं सर्वभूतहृदि स्थितम् ॥१७॥

सोऽहमात्मेति विज्ञानं सगुणं ध्यानमुच्यते ।

हृत्सरोरुहमध्येऽस्मिन्प्रकृत्यात्मककर्णिके ॥१८॥

अष्टैश्वर्यदलोपेते विद्याकेसरसंयुते ।

ज्ञाननाले बृहत्कन्दे प्राणायामप्रबोधिते ॥१९॥

विश्वार्चिषं महावह्निं ज्वलन्तं विश्वतोमुखम् ।

वैश्वानरं जगद्योनिं शिखातन्विनमीश्वरम् ॥२०॥

तापयन्तं स्वकं देहमापादतलमस्तकम् ।

निर्वातदीपवत्तस्मिन्दीपितं हव्यवाहनम् ॥२१॥

दृष्ट्वा तस्य शिखामध्ये परमात्मानमक्षरम् ।

नीलतोयदमध्यस्थविद्युल्लेखेव भास्वरम् ॥२२॥

नीवारशूकवद्रूपं पीताभं सर्वकारणम् ।

ज्ञात्वा वैश्वानरं देवं सोऽहमात्मेति या मतिः ॥२३॥

सगुणेषूत्तमं ह्येतद्ध्यानं योगविदो विदुः ।

वैश्वानरत्वं सम्प्राप्य मुक्तिं तेनैव गच्छति ॥२४॥

अथवा मण्डले पश्येदादित्यस्य महाद्युतेः ।

आत्मानं सर्वजगतः पुरुषं हेमरूपिणम् ॥२५॥

हिरण्यश्मश्रुकेशं च हिरण्यमयनखं हरिम् ।

कनकाम्बुजवद्वक्त्रं सृष्ठिस्थित्यन्तकारणम् ॥२६॥

पद्मासनस्थितं सौम्यं प्रबुद्धाब्जनिभाननम् ।

पद्मोदरदलाभाक्षं सर्वलोकाभयप्रदम् ॥२७॥

जानन्तं सर्वदा सर्वमुन्नयन्तं च धार्मिकान् ।

भासयन्तं जगत्सर्वं दृष्ट्वा लोकैकसाक्षिणम् ॥२८॥

सोऽहमस्मीति या बुद्धिः स च ध्यानेषु शस्यते ।

एष एव तु मोक्षस्य महामार्गस्तपोधने ॥२९॥

घ्यानेनानेन सौरेण मुक्तिं यास्यन्ति सूरयः ।

भ्रूवोर्मध्येऽन्तरात्मानं भारूपं सर्वकारणम् ॥३०॥

स्थाणुवन्मूर्धपर्यन्तं मध्यदेहात्मसमुत्थितम् ।

जगत्कारणमव्यक्तं ज्वलन्तममितौजसम् ॥३१॥

मनसालोक्य सोऽहं स्यामित्येतध्यानमुत्तमम् ।

अथवा बद्धपर्यङ्के शितिलीकृतविग्रहे ॥३२॥

शिव एव स्वयं भूत्वा नासाग्रारोपितेक्षणः ।

निर्विकारं परं शान्तं परमात्मानमीश्वरम् ॥३३॥

भारूपममृतं ध्यायेद्भ्रुवोर्मध्ये वरानने ।

सोऽहमेवेति या बुद्धिः सा च ध्यानेषु शस्यते ॥३४॥

अथवाष्टदलोपेते कर्णिकाकेसरान्विते ।

उन्निद्रहृदयाम्भोजे सोममण्डलमध्यमे ॥३५॥

स्वात्मानमर्भकाकरं भोक्तृरूपिणमव्ययम् ।

सुधारसं विमुञ्चद्भिः शशिरश्मिभिरावृतम् ॥३६॥

षोडशच्छदसंयुक्ताशिरः पद्मादधोमुखात् ।

निर्गतामृतधाराभिः सहस्राभिः समन्ततः ॥३७॥

प्लावितं पुरुषं तत्र चिन्तयित्वा समाहितः ।

तेनामृतरसेनैव साङ्गोपाङ्गकलेवरे ॥३८॥

अहमेव परं ब्रह्म परमात्माहमव्ययः ।

एवं यद्वेदनं तच्च सगुणं ध्यानमुच्यते ॥३९॥

एवं घ्यानामृतं कुर्वन् षण्मासान्मृत्युजिद्भवेत् ।

वत्सरान्मुक्त एव स्याज्जीवन्नेव न संशयः ॥४०॥

जीवन्मुक्तस्य न क्वापि दुःखावाप्तिः कथञ्चन ।

किं पुनर्नित्यमुक्तस्य मुक्तिरेव हि दुर्लभा ॥४१॥

तस्मात्त्वं च वरारोहे फलं त्यक्त्वेव नित्यशः ।

विधिवत्कर्म कुर्वाणा ध्यानमेव सदा कुरु ॥४२॥

अन्यानपि बहून्याहुर्ध्यानानि मुनिसत्तमाः ।

मुख्यान्युक्तानि चैतेभ्यो जघन्यानीतराणि तु ॥४३॥

सगुणं गुणहीनं वा विज्ञायात्मानमात्मनि ।

सन्तः समाधिं कुर्वन्ति त्वमप्येवं सदा कुरु ॥४४॥

॥इति श्रीयोगयाज्ञवल्क्ये नवमोऽध्यायः ॥